Blok zaterdag 18 juni 2022 vast in je agenda! Dan vindt namelijk het Keti Koti festival plaats in het Afrika Museum in Berg en Dal. Na twee jaar stilte zal het extra bijzonder zijn samen vrijheid, gelijkheid en verbondenheid te vieren met een dag vol muziek, workshops en heerlijk eten & drinken. Tijdens Keti Koti staan we stil bij het slavernijverleden, met onze blik op vandaag én de toekomst. Ik spreek Pim Burgers, Brandmanager bij het Afrika Museum over het festival.
“Momenteel zijn we met verschillende dingen bezig”, vertelt Pim. “Op 14 oktober wordt een tentoonstelling over helende kracht geopend. Verder ontwikkelen we een museumgame die je door de tentoonstellingen leidt. Deze is gebaseerd op het idee van een escape room en heeft te maken met tijdreizen. In de zomermaanden hebben we altijd een speciaal programma in het Museumpark. Dit jaar zijn er vier creatieve workshops voor de hele familie, ontwikkeld door kunstenaar Nilton Moreira da Silva. En dan is het natuurlijk bijna tijd voor Keti Koti festival.”
‘Ketenen gebroken’
‘Keti Koti’ betekent in het Sranantongo ‘Ketenen Gebroken’. Het verwijst naar de dag dat Nederland in Suriname en de Nederlandse Antillen de slavernij afschafte. Dat gebeurde op 1 juli 1863, pas 45 jaar nadát slavenhandel officieel was verboden. Ongeveer 40.000 (Afrikaanse) tot slaaf gemaakten kwamen vrij, maar ook al werden de ketenen misschien bij wet gebroken, in de praktijk niet. Het zware werk op de plantages moesten ze nog tien jaar blijven doen. In erbarmelijke omstandigheden.
Stilstaan én vieren
Het einde aan ruim 200 jaar slavernij herdenken én vieren we met Keti Koti. In de voormalige Nederlandse koloniën is 1 juli een nationale feestdag en ook in Nederland wordt die in steeds meer steden uitbundig gevierd. Ook al is Keti Koti hier nog geen nationale feestdag, dat weerhoudt het Afrika Museum er niet van uitgebreid stil te staan bij het Nederlandse slavernijverleden. Op die manier worden we eraan herinnerd hoe belangrijk het is om op een respectvolle manier met elkaar om te gaan. Ook mogen we niet vergeten dat de rijkdom van Nederland deels voortkwam uit eeuwenlange koloniale overheersing en slavernij.
Tentoonstelling ‘Heden van het Slavernijverleden’
“Ook al wordt Keti Koti in meer Nederlandse steden gevierd, toch krijgen we iedere editie veel bezoekers uit de Randstad”, aldus Pim. “Men komt met bussen hiernaartoe. Het museum dat middenin het groen ligt, is natuurlijk een schitterend decor. Daarbij bieden we een uitgebreid en divers programma en kunnen bezoekers van het festival ook onze tentoonstelling ‘Heden van het Slavernijverleden’ bekijken.”
Divers en laagdrempelig
Het programma is buitengewoon divers en laagdrempelig. Tussen 13 en 20 uur ben je welkom. Op het buitenterrein van het Afrika Museum komt een groot podium te staan met dans en muziek. Ook komt er een Caribische markt met talloze kraampjes met eten, drinken, kleding en mooie spullen. In het binnenmuseum kun je aanhaken bij rondleidingen en andere activiteiten, zoals talks, (theater)voorstellingen, workshops en een kinderprogramma. Een bijzondere talk wordt verzorgd door Humphrey Lamur. Zijn overgrootmoeder was tot slaaf gemaakt en de herinneringen aan haar zijn nog heel levend.
Workshop angisa binden
Verder kun je naar diverse workshops, zoals angisa binden en Keti Koti-buttons maken. Deze worden de hele dag door gegeven. De angisa (Surinaamse hoofddoek) ontstond tijdens de slavernij, als stil protest van de tot slaaf gemaakten. Ze mochten niet met elkaar communiceren, maar met de angisa wisselden ze geheime boodschappen uit. De boodschappen werden door middel van de bindwijze en patronen op de stof overgedragen. Tijdens de workshop leer je een angisa binden. De workshop wordt gegeven door Sanisa.
Workshop Bigi Kayman (6+)
Een andere, bijzondere workshop is Bigi Kayman. Pim: “Het boek ‘Op de rug van Bigi Kayman’ is het allereerste Nederlandse kinderboek over slavernij. In het verhaal dat zich afspeelt tijdens de slavernij, leer je Afi, Kofi en Bigi Kayman, de grote krokodil kennen. De illustraties in het boek zijn gemaakt door Hedy Tjin. Tijdens de workshop leert Hedy je hoe je zelf ook een illustrator wordt en ga je de hoofdpersonen uit het boek leren tekenen.”
Primeur! Untold X Ghana Dance Ensemble
Tenslotte is de dansvoorstelling ‘Twinfest’ het noemen meer dan waard. “De voorstelling gaat over rituelen bij de geboorte van tweelingen in West-Afrika”, vertelt Pim. “Het is een speciale viering voor tweelingen van alle leeftijden, waarvan traditioneel wordt aangenomen dat ze geluk brengen. Het Ghana Dance Ensemble is het nationaal dansgezelschap van Ghana. Op uitnodiging van Dansgroep Untold zijn ze in Nederland en spelen op het Keti Koti festival. Een primeur dus!”
Volledig programma
Eigenlijk is alles van het festival leuk om te beschrijven, maar we hebben er simpelweg de plek niet voor. Neem daarom snel een kijkje op www.afrikamuseum.nl/nl/zien-en-doen/activiteiten/keti-koti-festival voor het volledige programma! Hier vind je ook praktische informatie, zoals over de entreeprijzen en parkeergelegenheid.
